Reactie We the North op Hoofdlijnenbrief Cultuur 2022

Wij waarderen de erkenning van de waarde van kunst en cultuur voor de samenleving die uit de hoofdlijnenbrief van 23 mei spreekt en het brede perspectief op de sector. Wij willen graag samen met het Rijk blijven werken aan herstel, vernieuwing en groei van onze culturele basisinfrastructuur. Het is van groot belang dat wij als regio nauw betrokken worden bij de uitwerking van deze plannen. Hierbij willen we u enkele aandachtspunten meegeven vanuit het noordelijke perspectief voor het commissiedebat van 15 juni a.s.

Erfgoed Groningen

Met twee succesvolle regelingen voor rijksmonumenten werd vanuit het vorige kabinet via OCW met 4,5 miljoen euro bijgedragen aan restauratie en onderhoud aan rijksmonumenten in het bevingsgebied. Uit de hoofdlijnenbrief blijkt dat de OCW-bijdrage vanuit het kabinet voor rijksmonumenten in het aardbevingsgebied wordt vastgesteld op 2,5 miljoen euro in 2022. Dat staat haaks op de in brief genoemde argumentatie dat de betreffende subsidieregelingen (RORG en GRRG) sterk overvraagd worden. Ook de Kamer heeft eerder aandacht gevraagd voor het doorzetten van de bijdrage voor zowel 2022 als 2023¹. Als noordelijke overheden zien wij ons gebouwde erfgoed als essentieel onderdeel van ons cultuurbeleid. Het is daarom teleurstellend om te zien dat de middelen voor deze belangrijke opgave lijken te worden verlaagd.

Voorgestelde vragen:

• Kan de staatssecretaris nader duiden waarom deze verlaging heeft plaatsgevonden?
• Op welke wijze borgt de staatssecretaris dat deze verlaging geen gevolgen kent voor de ambities in het Erfgoedprogramma 2020-2023 en voor de periode daarna zolang de versterkingsopgave nog loopt?
• Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om het OCW-budget voor de komende jaren weer terug te brengen naar het oude niveau (4,5 miljoen euro)?

Gaswinning in Werelderfgoed de Koloniën van Weldadigheid

Bij brief van 31 mei 2022 is door de provincie Drenthe kritisch geadviseerd aan de minister van EZK over de beoogde gaswinning VDW bij Wilhelminaoord in het Werelderfgoed de Koloniën van Weldadigheid. In dat kader willen wij oproepen tot een zorgvuldige en integrale afweging tussen EZK en OCW ter voorkoming van schade. Veel van de potentiële boorlocaties doen schade aan het Werelderfgoed. Voor dit cultureel erfgoed zijn de mogelijkheden voor compenserende maatregelen zeer beperkt: de waarde van het Werelderfgoed hangt namelijk samen met authenticiteit en is onvervangbaar. We vragen om een integrale weging van de belangen om tot het beste alternatief te komen voor de mijnbouwlocatie, dus ook om de inbreng van OCW.

Voorgestelde vraag:

• Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat een zorgvuldige en integrale afweging wordt gemaakt over gaswinning in het gebied Werelderfgoed de Koloniën van Weldadigheid die het Werelderfgoed niet schaadt, in samenwerking met het eindverantwoordelijke ministerie van EZK en overige ministeries?

Makers in de regio

Startende cultuurmakers produceren de kunst en cultuur van de toekomst. Wij vinden het net als het kabinet belangrijk om hen te ondersteunen en ontwikkelmogelijkheden te geven, juist in deze tijd na corona. Startende makers in het hele land hebben behoefte aan ondersteuning. Wij constateren dat makers in de regio de weg naar de landelijke cultuurfondsen minder gemakkelijk weten te vinden en dat hun aanvragen vaker worden afgewezen.

Voorgestelde vragen:

• Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat de landelijke fondsen startende cultuurmakers in het hele land gaat bereiken, ook buiten de grote steden?
• Hoe werkt de staatssecretaris hierbij samen met de stedelijke regio’s, die bij uitstek hun eigenculturele infrastructuur en makers kennen?
• Op welke manier wordt er ruimte geboden om initiatieven vanuit de sector zelf te ondersteunen zoals het noordelijke platform Stormram, dat startende podiumkunstenmakers koppelt aan de kleinere theaters in de regio en hen zo een podium biedt?

Jongeren

Vooral jongeren hebben zwaar geleden onder de coronapandemie. Kunst en cultuur bezoeken en beoefenen draagt in grote mate bij aan hun ontwikkeling. Het programma impuls jongerencultuur juichen wij dan ook toe. Wij willen graag nauw betrokken worden bij de uitwerking hiervan en bieden aan om als stedelijke regio kleinere Noord-Nederlandse gemeenten hierin mee te nemen.

Voorgestelde vragen:

• Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat de middelen terechtkomen bij jongeren in heel Nederland en niet alleen de G40-steden?
• Waar wordt de onderverdeling van het budget voor jongeren op gebaseerd en kijkt de staatssecretaris hierbij ook naar inwonertallen en de leeftijdsopbouw van gemeenten?

Het culturele bestel

De staatssecretaris geeft aan dat de besluitvorming over eventuele verlenging van de BIS nog volgt. Wij hebben begrip voor de complexiteit van deze afweging. Tegelijkertijd hebben wij als overheden net als de sector na deze moeilijke corona-jaren snel duidelijkheid nodig over het landelijke beleid, zodat wij onze afspraken en ambities hierop aan kunnen laten sluiten. Deze duidelijkheid is ook zeer gewenst voor onze BIS-instellingen, Eurosonic Noorderslag, voor initiatieven die middelen uit landelijke fondsen krijgen en voor dematchingsregeling ‘Verbreding en Vernieuwing’ voor Drenthe en Fryslân.

Voorgestelde vragen:

• Op welke termijn kan de staatssecretaris duidelijkheid geven over de eventuele verlenging van de beleidsperiode en hoe zij dit verder uitwerkt?
• Heeft de staatssecretaris een visie op post-corona en noodplan voor de sector indien er weer coronamaatregelen of lockdowns komen?
• Op welke wijze kan de staatssecretaris regie nemen op het proces om de culturele sector op landelijk niveau weerbaarder te maken, in afstemming met de andere overheden?

Contact

U kunt ons bereiken via het secretariaat van We the North, dhr. J. Boelstra, wethenorth@provinciegroningen.nl, tel 06-50662150.